Nhiệt đới buồn

[MissCD]

Thử hỏi chúng ta nghe được những gì từ những cuộc hội thảo ấy và đọc được những gì trong cuốn sách ấy ? Những thứ lặt vặt mang về được trong những chiếc hòm, những chuyện nhăng nhít của con chó nhỏ trên tàu, và trộn lẫn vào các giai thoại là những mẩu thông tin nhạt nhẽo, đã kéo lê từ nửa thế kỷ này trong tất cả các sách giáo khoa và với một thái độ trâng tráo hiếm thấy , song lại tương ứng với sự dốt nát và ngây thơ của người tiêu thụ, không hề ngần ngại được trưng ra như một chứng cứ, nói thế nào nhỉ, như một phát hiện độc đáo. Chắc chắn có những ngoại lệ và mỗi thời kỳ đều có những nhà du hành trung thực trong số những người ngày nay được công chúng yêu mến, tôi sẵn sàng nêu tên một hay hai người. Mục đích của tôi không phải là tố cáo những việc lừa dối hoặc trao tặng các chứng chỉ mà đúng hơn là để hiểu được một hiện tượng tinh thần và xã hội, rất đặc biệt đối với nước Pháp và xuất hiện mới đây, ngay cả ở chỗ chúng tôi.

Từ khoảng hai chục năm nay, người ta chẳng mấy khi đi du lịch, và cũng không phải các phòng họp Pleyel, năm hay sáu lần đầy chật người, chào đón những người kể chuyện các chuyến phiêu lưu, mà địa điểm duy nhất ở Paris dành cho loại hoạt động này là khoang giảng đường nhỏ bé, tối tăm, lạnh lẽo, đổ nát nằm trong một tòa nhà cũ đầu khu vườn bách thảo.

[MissCD]

...Trong đồng cỏ tối tăm, những đống lửa trại sáng lên. Quanh bếp lửa, thứ che chở duy nhất chống lại cái lạnh đang buông xuống, sau tấm bình phong mỏng manh gồm những lá cọ và cành cây cắm vội xuống nền đất, hướng về phía sợ gió hay mưa, bên những chiến gùi chất đầy những đồ vật nghèo nàn là cả một kho của cải trần gian; nằm ngủ ngay trên nền đất bao quanh, bị ám ảnh vì những băng nhóm khác cũng hiếu chiến và sợ sệt như họ, những đôi vợ chồng quấn chặt lấy nhau, nhận ra ở nhau chỗ dựa của người này là chỗ dựa của người kia, là nguồn khích lệ, sự giúp đỡ duy nhất chống lại những khó khăn hằng ngày và nỗi buồn hư ảo, thi thoảng lại tràn ngập tâm hồn người Nambikwara. Người du khách lần đầu tiên hạ trại trong rừng sâu cùng với người Anh, bỗng thấy tràn đầy lo ngại và thương cảm trước cái nhân loại hoàn toàn khánh kiệt đến mức này, cứ như họ bị đè bẹp xuống trên nền đất thù địch bởi một tai họa nào đấy; trần trụi, run rẩy cạnh những đống lửa lay lắt. Anh ta sờ soạng lần bước giữa đám cỏ cây, tránh chạm phải một bàn tay, một cánh tay, một thân người đoán được nhờ ánh lửa. Vậy mà cái cảnh khốn cùng ấy lại xào xạc những tiếng thầm thì và những tiếng cười. Những đôi lứa ghì chặt lấy nhau như trong nỗi hoài niệm về một hòa hợp đã mất, những cái vuốt ve không dừng lại khi có người lạ đi qua. Có thể đoán ra tất cả những con người ấy một niềm thương cảm vô bờ, một sự vô tư sâu thẳm, một nỗi niềm thỏa mãn ngây thơ và đẹp đẽ của loài vật, và tập hợp những thứ tình cảm ấy lại, là một điều như là biểu hiện xúc động nhất và chân thực nhất tình cảm thắm thiết của con người…

( Trích Nhiệt đới buồn )