Kinh thành Huế (28 giờ ở Cố đô Huế - part 6)

[tunbo]

Điện Thái Hòa là một trong số ít các công trình kiến trúc còn nguyên vẹn trong Đại Nội, nó cũng là một công trình thuộc loại quan trọng nhất trong Hoàng cung triều Nguyễn.
Điện Thái Hòa được khởi công xây dựng vào tháng 2/1805 và hoàn thành trong tháng 10 năm ấy. Ban đầu vua Gia Long xây dựng điện Thái Hòa không phải ở vị trí hiện tại, mà chếch về hướng Tây Bắc khoảng 45mét (tức là chếch về phía tay trái vị trí hiện tại, nếu nhìn từ Ngọ Môn vào). Sau, đến năm 1833, vua Minh Mạng có một đợt "tổng quy hoạch" lại các công trình kiến trúc trong Đại Nội, điện Thái Hòa mới được dời đến vị trí hiện nay đang tọa lạc, và còn được mở rộng bề thế hơn ngôi điện cũ mà vua Gia Long cho dựng nên. Cũng trong dịp 1833 ấy, vua Minh Mạng đã cho triệt giải Nam Khuyết đài để xây dựng Ngọ Môn - Lầu Ngũ Phụng.


Điện Thái Hòa được dựng bởi 80 cây cột lim trang trí hình rồng vờn mây. Có tới mấy trăm bài thơ được khắc trên các ô gỗ bên trong tòa điện.



Bức đại tự ghi tên điện : THÁI HÒA ĐIỆN, bên cạnh là các ô gỗ được khắc các bài thơ bằng chữ hán - trong số đó, có nhiều bài của vua Minh Mạng.

Trong số các bài thơ khắc trong điện, có một bài nói về ý nghĩa tên gọi của điện (âm Hán):

Đại đức phù càn tạo
Thuần phong vãn thái hòa
Nghiêu cù thuận đế tắc
Xứ xứ dật âu ca

(theo Kiến trúc cố đô Huế - Phan Thuận An - NXB Đà Nẵng 2007)


Ngai vàng được đặt ở gian giữa của điện, bên dưới và ở phía sau bức đại tự.


Chính diện ngai vàng. Từ ngai vàng cho đến các bức bửu tán (màn che bên trên ngai vàng) và các mặt dỗ diềm bao quanh ba tầng của bệ đặt ngai vàng đều được trang trí hình 9 con rồng.

[tunbo]

Năm 1891, vua Thành Thái cho trùng tu điện Thái Hòa, đến năm 1899 lớp gạch Bát Tràng tráng men lát nền được thay thế bằng gạch hoa.
Năm 1923, vua Khải Định lại cho đại tu điện Thái Hòa (nhằm phục vụ lễ mừng Tứ tuần Đại khánh tiết - vua tròn 40 tuổi - năm 1924), trong đó có cho lắp hệ thống của kính ở mặt trước và sau ngôi điện - các thời trước đó chỉ treo màn sáo để che, khi có đại lễ mới kéo lên để vua và các quan ở bên ngoài sân Đại Triều trông thấy nhau. Ngoài ra còn có một số thay đổi, tu bổ khác không nhiều.




Mái điện được đắp nổi nhiều hình rồng trong nhiều tư thế (Mỗi tầng mái đắp 9 con rồng thì phải)


Điện Thái Hòa nhìn từ phía sau lại

[tunbo]

Qua khỏi sân sau của điện Thái Hòa, là đến Tử Cấm thành - nơi ăn ở của vua và hoàng gia - chốn cấm địa của Kinh thành.
Ban đầu, tòa thành này được gọi là Cung thành, sau vua Minh Mạng đổi là Tử Cấm thành (cấm thành màu tím) - chắc bắt chước nhà Thanh bên Tàu.
Vòng tường bao của Tử Cấm thành xây bằng gạch cao 3,5met, có trổ 7 cửa ra ngoài. Trong đó cửa chính hướng nam là Đại Cung Môn, ngay phía sau điện Thái Hòa


Từ sau điện Thái Hòa nhìn về Tử Cấm thành. Chỗ bờ tường chắc lúc trước là Đại Cung Môn.

Vừa bước qua Đại Cung Môn là thấy nơi làm việc hàng ngày của vua ngày trước : Điện Cần Chánh - nay chỉ còn lại dấu tích nền


Từ nền điện Cần Chánh nhìn lại phía điện Thái Hòa

Điện Cần Chánh là nơi làm việc thường ngày của vua (thường triều). được xây dựng bằng gỗ năm 1804. Đây còn là nơi vua tiếp các sứ bộ quan trọng, hoặc là nơi tổ chức các buổi yến tiệc trong các ngày lễ khánh hỷ lớn. Với diện tích gần 1000m2, đây là ngôi điện gỗ lớn và đẹp nhất Tử Cấm thành khi xưa. Tuy nhiên điện Cần Chánh đã bị cháy và sập đổ trong chiến tranh năm 1947. Hai bên sân điện là Tả Vu và Hữu vu - ngày nay người ta cho du khách thuê đồ (nhái) trang phục hoàng gia để chụp ảnh lưu niệm trong tòa Hữu Vu


Tả Vu


Hữu Vu


Vạc đồng trước sân điện Cần Chánh - nền điện cao cao phía xa.


Nền điện Cần Chánh ngày nay.

Sau bức bình phong là khu vực ở của nhà vua : điện Càn Thành