Khám Phá Cambodia

[khoaton]

Phần II: Quần thể Angkor – Vùng đất bị lãng quên
Tổng quan
Quần thể Angkor rộng khoảng 55km2, nằm ờ phía ngoại ô Siem Reap. Quần thể Angkor được xây từ thế kỷ thứ IIX đến thế kỷ thứ XII sau CN, mỗi vị vua của mỗi triều đại đều xây cho mình đền đài và lăng tẩm riêng.

(*)Ảnh hưởng của tôn giáo lên kiến trúc
Tôn giáo Hindu đóng vai trò chủ đạo trong sự phát triển đền thờ Khmer. Tôn giáo này được thành lập ở Cambodia khoảng thế kỷ thứ II hoặc III và các đền thờ được xây nên để thờ phụng Thần Hindu.

Chính Jayavarman II (800 đến 850 sau CN) là người đã đưa giáo phái Devaraja vào Cambodia, vị vua này được xem là đại diện của thần Shiva của Hindu. Từ thời điểm này các đến thờ được xây dựng thờ cả thần và vua. Trong suốt hai triều đại sau, chính thức hình thành thông lệ mỗi vị vua mới xây đền thờ riêng sẽ trở thành lăng mộ khi vua qua đời.

Cũng chính Jayavarman II là người cho xây dựng đền thờ kim tự tháp tạo những nỗ lực đầu tiên mô phỏng ngọn núi không lồ Mount Meru của thần thoại Hindu. Hình thể này dần dần tiến triển hơn 350 năm trở thành sáng tạo phức tạp và thông thái nhất, Đền thờ Angkor.

Năm 1860, Henry Mout, trong một chuyến thám hiểm ngược dòng Mekong, đã phát hiện ra quần thể kiến trúc Angkor. Sau 800 năm nằm yên trong rừng sâu, Angkor đã sống lại và chất chứa trong nó bao điều bí ẩn và huyền diệu.

Với hệ thống phức hợp các đền đài lớn nhỏ, nằm rải rác trong khu rừng nguyên sinh, quần thể Angkor là bằng chứng duy nhất còn tồn tại chứng minh cho nền văn minh rực rỡ của người Khmer.

Ngày nay, Angkor đã và đang đựơc trùng tu, nhiều công trình sắp hoàn thành. Thế nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ. Tại sao người Khmer lại bỏ vùng đất linh thiêng như thề ra đi và chuyển thủ phủ về Phnom Penh??? Làm cách nào họ vận chuyển các loại đá sa thạch về để xây dựng???

Khu vực bán vé tham quan quần thể Angkor

(*) Các đền thờ chính ở Angkor
BANTEAI SREI:
Đền thờ thanh tú và nhỏ nhắn này nằm cách làng Siem Reap khoảng 15 dặm, được Jayavarman V xây dựng và hoàn thành năm 968 sau CN. Đây là một ví dụ cho ý tưởng xây dựng đền kết hợp một số kiểu kiến trúc, và đặc trưng bởi một số chạm trổ tinh vi trên Cẩm sa thạch (Pink Sandstone).

ANGKOR WAT
Được tôn kính như là một kiệt tác quan trọng nhất của kiến trúc Khmer, đền thờ kim tự tháp khổng lồ này được Suryavarman II xây dựng từ năm 1113 đến 1150. Nó được bao bọc bởi hào rộng 570 feet và dài 4 dặm. Khối lượng khổng lồ các bức phù điêu được chạm trổ với chất lượng cao nhất và được thể hiện đẹp nhất ở Angkor.

BAKONG
Đền thờ trung tâm trong thành phố của Indravarman I tại Hariharalaya. Đây là một đền thờ kim tự tháp lớn, diện tích khoảng 180 feet vuông nền. Nó được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ 9.

THE BAPHUON:
Đền thờ kim tự tháp lớn được Udayadityavarman II xây dựng từ năm 1050 đến năm 1066. Nó đặc trưng bởi những trạm trổ xinh đẹp chứa Tượng Phật nằm 131 feet.

PREAH KO
Đền thờ sớm nhất ở Rolous cách Siem Reap 10 dặm, được Indravarman I xây dựng vào thế kỷ 9.

PREAH KHAN:
Được Jayavarman VII xây dựng vào cuối thế kỷ 12, đền thờ rộng lớn này vẫn còn tốt và đặc trưng bởi những trạm trổ tuyệt vời.

TA PROHM
Đền thở rất rộng lớn được bao phủ bởi hào rộng phức tạp. Đây là một trong những đền đẹp nhất Angkor vì không được phục chế, nhưng lại được bao quanh bởi rừng rậm. Được Jayavarman VII xây dựng cuối thế kỷ 12.

TAKEO
Đền thờ sa thạch được Jayavarman V xây dựng từ năm 968 đến 1001 sau CN. Đây là một toàn tháp trung tâm lớn được bao bởi 4 toà tháp nhỏ.

BAYON
Đựơc ông vua "cụt tay" Surjavarman VII (1181-1220) xây dựng. Đền Bayon có 54 tháp cao từ 25-43m. Mỗi tháp có 4 mặt, tạc theo thần Brama (thần Sáng tạo).

Còn tiếp….
(*) sưu tầm

@all:trên đây là sơ lược về các đền đài ở Angkor, khoaton sẽ đi vào 4 đền chính mà khoaton đã có dịp tham quan. Bao gồm: BANTEAI SRE, BAYON, TA PROHM và công trình vĩ đại nhất ANGKOR WAT.

[khoaton]

BANTEAI SREI
Đền thờ Banteai Srei được xem là đền thờ xa nhất trong quần thể Angkor, cách thành phố Siem Reap 35km. Banteai Srei được xây dựng từ thế kỷ thứ X. Toàn bộ khu phức hợp này được xây dựng bằng Sa Thạch hồng (Pink stone). Mỗi khối đá sa thạch đều được chạm trổ cực kỳ tinh xảo, mang đậm phong cách Hindu. Đền được chi thành 2 khu vực bằng hào sâu, bên ngoài bao gồm các đền nhỏ nằm rải rác, bên trong hào là khu vực thờ cúng chính.


nguồn phuot.com

Trước đây, Banteai Srei bị cấm tham quan do tình hình mất an ninh ở đây và đường xá đi lại khó khăn. Hiện nay, để đến được Bantaei Srei chúng ta có thể thuê xe tuk tuk với giá 5USD/người (đi - về).


Đền Banteai Srei

Ngoài nét đặc sắc của kiến trúc, Banteai Srei còn được du khách biết đến chính là con đường đi từ Siem Reap đến Bantaei Srei. Con đường dài 35km, xuyên qua rừng nguyên sinh. Ở đây thảm thực vật rất phong phú, hai bên đường rợp mát, ánh sáng khó có thể xuyên qua do được bao bọc bởi các cây cổ thụ. Các cây cổ thụ rất đa dạng, cây bằng lăng (hay còn gọi là thau lau, phiên âm từ tiếng Cambodia), thân xù xì với các gai nhỏ li ti, mỗi cây có tuổi thọ lên đến vài chục năm. Cây Knia với tán lá rộng, che gần hết con đường chính. Đặc biệt, trái Knia ăn được, bóc vỏ và có vị chua giống như quả sấu. Và hai bên đường là vô số cây thốt nốt. Nên chọn phương tiện là xe tuk tuk hoặc xe thuê xe gắn máy để đi đến Banteai Srei, như vậy mới cảm nhận hết được sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên ở đây

Gần đến Banteai Srei, chúng ta nên ghé các lò sản xuất đường thốt nốt bằng thủ công. Theo như người viết tìm hiểu, các lò đường ở đây hoàn toàn sử dụng thốt nốt nguyên chất, không pha các hỗn hợp khác (và chỉ duy nhất nơi này là còn sản xuất đường thốt nốt nguyên chất). Trái thốt nốt, chúng ta có thể ép ra và uống tại chổ, hoặc nấu lên để làm đường, hoặc có thể pha với lá rừng để chưng cất nên 1 loại rượu rất đặc trưng, rượu thốt nốt. Vị ngọt của thốt nốt và vị chua nồng của việc chưng cất tạo nên 1 vị rượu khó tả. Chỉ 1 USD/ống (bao gồm 7 khoanh), sẽ không là quá mắc để chúng ta có thể có được “đặc sản” của người Khmer. Đặc biệt, du khách có thể nếm thử đường thốt nốt thoải mái và có khi sẽ được uống 1 ngụm rượu thốt nốt ngọt lịm và mát mẻ (rượu thốt nốt không giữ được lâu!!!!).


Ông chủ dễ thương, luôn túc trực nụ cười trêm môi

Và 1 đặc điểm rất đặc biệt của khu di tích Banteai Srei, đó chính là khu nhà vệ sinh, nằm hướng đối diện và cách 200m với khu vực tham quan. Với lối kiến trúc hiện đại và ảnh hưởng lối kiến trúc của người Hoa, khu nhà vệ sinh được bao bọc xung quang bởi 1 ao sen, như viên cảnh của người Trung Hoa xưa, bên trong khu nhà vệ sinh cực kỳ sạch sẽ và thông thoáng. Du khách cũng có thể ngồi nghỉ ngơi và chụp hình tại đây. Chính giữa khu vệ sinh nam – nữ là 1 quầy bán hàng lưu niệm và các quyển sách về văn hóa Angkor. Như là một cam kết về ý thức giữ gìn vệ sinh của họ. Một lần nữa, người viết thật bất ngờ khi nhìn thấy lối đi lên dành cho xe của người khuyết tật. Một điều hiếm thấy ở Việt Nam.


Một góc ao sen

còn tiếp.... Đền BAYON

[khoaton]

BAYON

Nằm ở trong khu phức hợp quần thể Angkor Thom(1), cách cổng thành khoảng 1.5km, Bayon được xem là ngôi đền trung tâm của khu phức hợp Angkor Thom - hay còn gọi là thành Yaxodarapura. Ngôi đền gồm 54 tháp lớn nhỏ, trên mỗi tháp đều có điêu khắc khuôn mặt của thần Lokesvara, hay còn gọi là thần Avalokitesvara, tượng trưng cho sự quan sát của thần linh về 4 hướng của Campuchia. Được xây dựng trong khoảng cuối thế kỷ thứ 12 và đầu thế kỷ thứ 13, như là đền chính thức của vua Jayavarman VII.


Bao quát Bayon


(1)Angkor Thom, có nghĩa là "Kinh thành lớn", là thành phố kinh đô lâu dài nhất và cũng là cuối cùng của Vương quốc Khmer được vua Jayavarman VII xây dựng vào cuối thế kỷ thứ 12.

(*)Giáo phái DEVARAJA.
Năm 802 sau CN, Jayavarman II cho phép ở Kambuja các thầy tu Bàlamôn tự do công khai tổ chức các nghi lễ tôn giáo của vương triều Saliendra trong cung điện nhà vua. Trong suốt buổi hành lễ, các thầy tu xông khai điều khiển, nhà vua đảm nhiệm vị trí thần.

Sự hiện hiện hình thái tôn giáo như là sự tuyến bố độc lập khỏi Java. Lễ kỷ niệm này đưa đến sự phát triển giáo phái thần-vua ở Cambodia, được biết đến bằng tên “DEVARAJA”, và trở thành cơ sở của tôn giáo Cambodia mới dựa trên nền tảng đạo Hindu của Ấn độ. Linga, biểu tượng bộ phận sinh dục nam, được thờ phụng và được các thầy tu trong sạch giữ gìn trong đền thờ. Họ tổ chức các nghi lế tắm rửa quanh Linga. Nước trở thành phần không thể thiếu trong tôn giáo, và cuối cùng các đền thờ có hào xung quanh để cung cấp nước. Linga vừa là biểu tượng uy quyền cao siêu của nhà vua, vừa là của thần Siva Ấn độ.

Từ thời Jayavarman II trở đi, các vị vua của Kambuja được coi như “một nửa thần linh” và tôn giáo xoay quanh việc thờ phụng linga hoàng gia trở thành một biểu tượng tôn giáo chính thống. Mỗi vị vua xây nên đền thờ để đặt linga và đền thờ trở thành mộ khi vua băng hà.

Cấu trúc của Bayon gồm ba tầng mà cả ba tầng đều đổ nát nhiều, gạch đá nằm ngổn ngang khắp nơi. Hai tầng dưới bố trí theo hình vuông, tô điểm bằng những phù điêu trên tường. Tầng ba được sắp xếp theo hình tròn với nhiều tháp mà các mặt đá có hình khuôn mặt. Dãy hành lang ở tầng dưới là một kho tàng nghệ thuật với 11 ngàn bức phù điêu chạm khắc trên tường đá chạy dài 1200 mét, một tổng hợp liên quan đến lịch sử lẫn các truyền thuyết, miêu tả cảnh diễn hành của vua và hoàng gia, những trận đánh của vua Jayavarman VII với Chiêm Thành bằng cả thủy lẫn bộ chiến, ngoài ra còn miêu tả đời sống văn hóa, xã hội của một nền văn minh đã bị lãng quên từ bao thế kỷ. Sự tương đồng của vô số khuôn mặt khổng lồ ở trên các tháp của đền Bayon với các bức tượng khác của vua Jayavarman VII khiến nhiều học giả đi đến kết luận đây chính là khuôn mặt của nhà vua.

Bayon hiện vẫn bao trùm nhiều bí ẩn mà lời giải đáp vẫn đang còn được tranh cãi: nó được xây với biểu tượng gì, để thờ ai? Có lẽ thích hợp với lời giải thích nhất vẫn là khuôn mặt với nụ cười hết sức bí ẩn nằm ở tháp trung tâm chính là khuôn mặt của ông vua “cụt tay” Jayavarman VII.

Bên trong đền thờ, điểm đặc biệt và hơi có phần khó hiểu, đó là giếng nước sâu của đền. Giếng nước nằm ngay cạnh nơi thờ cúng Linga của người Khmer, giếng nước này khá sâu và có nước quanh năm. Tương truyền, người Khmer sử dụng giếng nước này dành riêng cho việc thờ cúng. Nếu người nào được tắm bằng nước từ giếng sẽ có sức khỏe và may mắn. Do thiếu ánh sáng nên giếng nước tối đen như mực, muốn nhìn thấy đáy, mọi người cần trang bị đèn pin hoặc có thể thuê đèn pin tại chỗ, 1 USD/lần (cho 1 người hoặc cả đoàn đều như nhau).


Một góc Banyon

Trên đường từ cổng thành Angkor Thom đi vào, chúng ta sẽ nhìn thấy được hệ thống dẫn nước của người Khmer xưa (hay nói đúng hơn là của Angkor Thom). Hệ thống dẫn nước này là 1 khối kiến trúc bằng đá, được xếp chồng lên nhau 1 cách có khoa học, nhằm hạn chế việc tràn lũ vào mùa mưa. Hiện nay, hệ thống này đã bị tàn phá nhiều, rể các cây cổ thụ ăn sâu và len lỏi vào khối kiến trúc đá này. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ, du khách cũng có thể nhìn ra được 1 hình ảnh rất thú vị. Phía bờ tường bên phải của hệ thống, rể cây cổ thụ bao bọc các khối đá, tạo nên 1 hình ảnh người phụ nữa xỏa tóc bên hồ, rất đặc biệt.

Một chi tiết rất thú vị, nếu mọi người chọn được 1 góc chụp tốt, thông thường sẽ nằm ngay lối đi bên phải tầng 2 của đền, chúng ta như có thể chạm vào Phật (hay hình tượng hóa của vua) rất nhiều. Thật ra, việc này khi tôi chụp xong, cũng thấy là có vẻ không được cho lắm, "ăn năn" lắm, nhưng đã chụp rồi, trót đã mang tội... nên cũng post lên cho mọi người tham khảo.



Hiện nay, ngoài Ta Prom và Angkor Wat, Bayon là 1 trong những nơi du khách đến tham quan nhiều nhất. Với những điều bí ẩn và lối kiến trúc xây dựng độc đáo, Bayon có thể làm mê hoặc những người yêu thích khảo cổ, yêu thích kiến trúc.

(*)sưu tầm
Còn tiếp... Đền Ta Prom

[khoaton]

TA PROM

Đền Ta Prom, hay còn gọi là ngôi đền của mẹ vua, được vua Jayavarman VII xây cùng thời gian với đền Bayon và khu di tích nổi tiếng Angkor Wat. Đền Ta Prom nằm ẩn trong rừng sâu, có 2 cổng chính, cổng vào từng hướng Đông và cổng ra hướng Tây. Kiến trúc đền Ta Prom cũng ảnh hưởng nhiều vào sự sự tín ngưỡng Phật giáo của vua Jayavarman VII, hàng trăm bức phù điêu mặt Phật được khắc và chạm trổ lên từng phiến đá.



Đền Ta Prom bao gồm 1 khu đền chính, hàng chục ngôi đền phụ nằm rải rác xung quanh, vị trí trung tâm chính của ngôi đền đó là nơi thường làm lể thờ cúng Linga & Yuni. Tương truyền, sau khi vua Jayavarman VII bị truất ngôi, người em là Jayavarman VIII đã cho phá hủy đa số các phù điêu hình Phật và thay vào đó là hình của thần Siva. Nếu quan sát kỹ, chúng ta vẫn thấy những dấu tích của việc phá huỷ này.

Điểm đặc biệt và hơi có phần mê tín, đó chính là căn phòng của sự chung thuỷ (người hướng dẫn giải thích). Khi bước vào căn phòng này, chúng ta dùng tay phải đập vào lòng ngực bên trái của mình, nếu phát ra âm thanh vang và thanh, chứng tỏ người đó có sự thủy chung, và ngược lại.

Hệ thống thảm thực vật ở đây cũng khá là đặc trưng, ngôi đền được bao bọc bởi vô số cây Knia, cây bằng lăng và 1 loại cây rất đặc trưng, cây Tung. Cây tung là 1 loại cây có rể lớn và dày, nằm lộ lên khỏi mặt đất và ăn sâu vào đá. Có đến đây, mới thấy rỏ sự tàn phá khủng khiếp của thời gian như thế nào. Ngôi đền này như một chiến trường vĩ đại và không khoan nhượng của cuộc chiến giữa cây và đá. Các cây Tung có tuổi thọ lên đến 500 tuổi đang ngày càng xâm chiếm và tàn phá ngôi đền linh thiêng này.


Cây Tung


...và sự tàn bạo

Ngôi đền này, ngoài sự nổi tiếng về “cuộc chiến cây & đá”, nổi tiếng về sự tàn phá của thời gian và sự cô tịch của nó, thì nó cũng đã được Hollywood đưa lên màn ảnh rộng thông qua bộ phim Tomb Rider: Cradle of life. Hiện nay, góc quay mà Angelina đã diễn xuất, được các du khách chụp hình nhiều nhất.


"xí xọn" làm Tomb rider


Ghi chú: do thông tin về khu đền này rất ít, nên người viết dựa trên những thông tin từ người huớng dẫn viên và ý kiến chủ quan của người viết.

Còn tiếp…. Công trình vĩ đại ANGKOR WAT

[khoaton]

ANGKOR WAT - Sự mê hoặc


góc máy đẹp

[khoaton]

Để "câu giờ" về bài viết Angkor Wat, khoaton xin post thêm vài hình ảnh về Cambodia



Một vài hình ảnh về cung đện hoàng gia Cambodia



ngôi nhà màu trắng là ngôi nhà của Toàn Quyền Đông Dương thuộc Pháp ngày xưa, như mọi người thấy, nó đã phá tan kiến trúc tổng thể của toàn bộ dinh thự.