Hòn Bà (Nha Trang) - một cung đường ngắn hấp dẫn

[tunbo]

Hòn Bà - một ngọn núi có đỉnh cao nhất 1578m, nằm trên địa phận huyện Diên Khánh cũ (nghe dân sở tại nói rằng, giờ đây nó thuộc đất huyện Cam Lâm chứ không còn thuộc Diên Khánh nữa), cách Nha Trang 56km về phía Tây Nam.
Các tài liệu cũ ghi lại rằng, khi xưa bác sĩ Yersin sau khi xây dựng xong cơ sở chăn nuôi ở Suối Dầu (có sách thì nói là Suối Lầu, ngay chân núi cũng có trường tiểu học Suối Lầu), ông đã tình cờ phát hiện ra Hòn Bà năm 1905 (Hòn Bà cách Suối Dầu chừng gần hai chục km). Khi đó ông đã cưỡi ngựa lên tận đỉnh núi khảo sát, sau đó cho người mở đường lên đỉnh núi, và khai phá một khoảnh đất lớn trên đỉnh núi để trồng thử nghiệm cây Canh-ki-na (quinquina) để lấy vỏ chiết xuất, bào chế ra thuốc Ký-ninh chữa sốt rét. Trong vòng 18 năm ròng, ngoài việc trồng thử nghiệm và chiết xuất ký-ninh, ông còn đem lên Hòn Bà nhiều giống cây và hoa từ Pháp, Ấn để gieo trồng. Tiếc rằng, việc chính là trồng cây canh-ki-na lại không thành công. Sau này, năm 1923, ông tìm ra một nơi có độ cao phù hợp hơn với loại cây này - Đơn Dương, ở độ cao chừng 1000m - và đã chuyển hết số gần 300 cây canh-ki-na về đó trồng và tiếp tục nghiên cứu thành công việc bào chế thuốc chống sốt rét. Mặc dù Yersin rời khỏi Hòn Bà tháng 7/1923, và mất năm 1943, nhưng con đường lên Hòn Bà do ông mở vẫn được duy trì cho tới năm 1945. Sau đó là một thời gian dài, con đường không được tu bổ và dần dần không thể sử dụng được nữa, nó đã không còn ra một con đường.
Mãi tới năm 2001, tỉnh Khánh Hòa mới đầu tư mở lại con đường lên Hòn Bà, và sau 3 năm, tháng 4/2004, con đường được khánh thành.
Trước kia, ở cao độ 1500m trên đỉnh Hòn Bà, Yersin đã dựng một căn nhà gỗ lớn, dùng để ở và nghiên cứu. Sau này căn nhà hư hại, nhưng nền móng vẫn còn, người ta đã phục dựng trên nền cũ một căn nhà gỗ giống căn nhà của ông khi xưa. Ban đầu ngôi nhà được khóa cửa, nhưng từ đầu 6/2009, lực lượng kiểm lâm đã lên, dùng ngôi nhà để làm chỗ ở "đồn trú" trên đỉnh Hòn Bà
( Họ nói rằng, ở đỉnh cao nhất, độ cao 1578m, còn một cái chòi cũ của Yersin khi xưa, hiện bị bỏ hoang, nhưng từ căn nhà gỗ là hết đường, muốn lên đó bắt buộc phải băng rừng, và con đường ấy tuy không quá hiểm trở, nhưng lại là "con đường vắt", họ nói rằng, muốn đến đó, phải có phương án chuẩn bị ký lưỡng để chống vắt, thì hãy nên đi)

[tunbo]

Từ Nha Trang, theo đường QL.1A xuôi vào Nam, qua 11km là đến đường rẽ đi Yangbay, Đà Lạt. Tiếp tục xuôi QL1A thêm 7km nữa, ta gặp một thị trấn nhỏ : Suối Cát. Tại đây có một lối rẽ phải bên đường Quốc lộ, bẻ vào con đường đó một đoạn ngắn, sẽ thấy cột km bên đường chỉ khoảng cách đến Hòn Bà. Km số 1 sẽ ghi : Hòn Bà 38km.
Con đường ban đầu chạy qua khu đông dân cư, nhưng bắt đầu đến km thứ 3, nhà cửa bắt đầu thưa thớt, đến km thứ tư (Hòn Bà 33km) là bắt đầu ôm vào chân núi


Con đường dẫn vào chân núi

Tại cột km thứ tư, bên trái xuất hiện một hồ nước lớn, phẳng lặng dưới bầu trời xanh thẳm, soi bóng núi non điệp trùng. Giữa cái nắng như rang của miền Trung giữa trưa tháng 6, hồ nước xuất hiện, làm cho không khí dường như dịu mát bớt với những kẻ "trời đày" đang lao vào con đường nhỏ mù bụi.


Hồi Suối Dầu

Thổ địa Vespa Nha Trang nói rằng, hồ Suối Dầu này do hai con suối trên núi đổ xuống : suối Dầu (hoặc suối Lầu) và suối Đá Giăng.



Đường quanh co ôm chân núi.

Khúc này còn quá nhẹ nhàng, đường vòng vèo ôm lấy chân núi, đường tuy nhỏ hẹp, nhưng cũng chưa có gì gọi là dốc - thậm chí nó còn bằng phẳng, thi thoảng mới dôc thoái thoải. Một bên là hồ Suối Dầu xanh ngắt, một bên là những vạt núi trơ vết phong hóa nâu sẫm. Tiến vào sâu dần, bắt đầu gặp các biển báo đường gấp khúc nguy hiểm





Sau khi vượt qua hơn chục km với vài khúc cua khá gắt, nhưng chưa quá dốc, gần đến cột km thứ 12 (Hòn Bà 26km), có một chiếc Barie của kiểm lâm chắn ngang đường. Tất nhiên nếu bạn là du khách đường xa tới, xe và người phủ bụi đường, bạn cứ tự tiện vòng qua barie, chẳng có ai hỏi han gì hết. Hãy nhớ địa điểm này, đây là nơi (gần như) có ngôi nhà dân cuối cùng, đây sẽ là nơi cung cấp cho bạn hầu như tất cả các dịch vụ : đồ ăn, xăng nhớt, nến, rượu, bia, và ... vá xe lưu động. Chuyện ấy sẽ nói sau. Tất cả bỏ đồ đạc buộc trên xe ra, đặt đồ ăn trưa và trong lúc chờ đợi, thì kéo nhau đi tắm suối.


Trạm dừng chân ở km thứ 12.Lối ra suối chính là con đường đất bên phải, sau cái biển báo

[tunbo]

Rẽ vào con đường nhỏ sau tấm biển khoảng hơn trăm met là tới suối - suối Đá Giăng. Con suối nằm song song với con đường Suối Cát - Hòn Bà. Trên đường đi, đã nghe tiếng suối chảy ầm ào, tiếng nước xô vào đá trong lòng suối.


Cây bông gòn trên đường ra suối - vào tầm tháng 3, cây nở trắng bông gòn, giờ chỉ còn rất lác đác


Một trạm phát điện nhỏ dùng sức nước, cung cấp điện cho trạm kiểm lâm và gia đình ông chủ quán, được lắp đặt ngay mép nước




Thiết kế có 5 tua-bin, giờ chỉ còn 3 cái, trong đó chỉ có 2 cái đang hoạt động


Con suối, nhìn theo hướng chảy trên núi xuống


Đá tảng giữa dòng, tạo ra một khe nước xiết

Trong lòng suối, có những vũng lớn không quá sâu, nước chảy khá chậm, ngâm mình xuống, thấy mát lạnh, đồng thời cũng có những chô dốc giữa các vỉa đá lớn, nước chảy xiết. Nằm dưới hốc đá cho dòng nước xiết xối vào người, cảm giác sảng khoái hơn cả ... matxa thủy lực.

[tunbo]

Sau một hồi vùng vẫy thỏa thích trong làn nước suối mát lạnh, quay lại quán, đã có các món ăn bốc khói nghi ngút.
Cái quán này khá đặc biệt. Đó là hộ dân cuối cùng trên đường từ Suối Cát lên Hòn Bà. Chính xác thì gần km thứ 15 (Hòn Bà 33km) có một căn nhà nhỏ bên phải đường, có người ở, nhưng trông nó nhếch nhác, và dường như người ta chỉ ngủ để trông rẫy. Còn ở đây, là một cái quán hẳn hoi, có điện nước, ti vi tủ lạnh, nói chung trông nó đúng là một căn hộ đang sống bình thường. Món gà ở đây khá ngon. Gà thả vườn hoàn toàn, thịt dai và ngọt. Chủ quán là một người đàn ông chừng ngoại ngũ tuần, bà vợ "người Tuy Hòa chính cống", rất sởi lởi. Ban đầu, thấy mọi người gọi ông chủ là "chú vá xe", sau mới biết ông ta tên Phát. Cái tên "chú vá xe" là do mọi người quen gọi. Từ đó lên Hòn Bà, 26km đường đèo núi, ông ta nhận vá xe, hư hỏng chỗ nào, alo về, là ông ta lên đường chạy đến ứng cứu, bất kể đêm hôm - vì thế nên đôi khi người ta quên cả tên ông ấy.

Đoạn đường 38km từ Suối Cát lên Hòn Bà, đại khái có thể chia ra làm mấy phần :
- Từ Suối Cát đến km thứ 3 : đường đồng bằng, len qua khu dân cư.
- Từ km thư 4 (Hòn Bà 34km) đến km thứ 12 (Hòn Bà 26km) là bắt đầu vào chân núi, độ cao đang còn dưới 100m (trên con đường này, người ta ghi mốc cao độ, cứ mỗi lên cao 100m lại có một tấm biển ghi rõ cao độ, lý trình). Đường nhỏ hẹp, vòng vèo uốn lượn theo sườn núi, chưa dốc nhiều, cũng có vài khúc cua ôm lấy một mỏm núi, nhưng là cua tương đối phẳng, góc rộng. Khúc đường này khá giống với đoạn đầu đèo Gia bắc trên QL.28 nối Phan Thiết với Di Linh.
- Từ km 12 (Hòn Bà 26km) đến km 30 (Hòn Bà 8km) đường bắt đầu dốc hơn nhiều, đã có nhiều khúc cua cùi chỏ khá sát nhau, nhưng không thực sự gắt lắm. Tuy nhiên đường hẹp, cát đá trên núi lở xuống nhiều
- 8 km cuối cùng : đây mới thực sự là một đoạn đường cực đẹp. Các cua cùi chỏ liên tiếp nối nhau, con đường bò lên đỉnh hình chữ chi.

Tổng cộng các cua cùi chỏ dốc và gắt đếm có đến gần ba chục cua, còn những cua cũng ngoặt gần 180 độ nhưng góc rộng, thì đếm không xuể.

[tunbo]

Rời khỏi trạm nghỉ, tiếp tục lên đường lúc 15g, nắng như thiêu, trời xanh ngăn ngắt. Qua khỏi quán một đoạn là tới km thứ 13 (Hòn Bà 25km), tiếp đến là gặp biển mốc cao độ 100m.


Cao độ 100m ở Km 13+ 249 - lại vào một cua.

Đường nhỏ, nhiều đoạn được xẻ qua núi, đất đá hai bên sườn núi sạt lở đầy đường, đi khá nguy hiểm, dễ bị trượt. Đường ngoằn ngoèo liên tục, có những chỗ có bong núi mát rượi, nhưng phía trước, sau khúc cua là nắng chói chang.


Đất cát lở trên sườn núi xuống lòng đường



Cao độ 200m, ở Km 15 + 826


Đường vẫn chưa thực sự dốc, một ngôi miếu bên đường.


Qua km 16, gặp hai khúc cua cùi chỏ đầu tiên, khá gắt. Đây là khúc thứ nhất


Vừa qua khỏi cua trước, lại ngoặt gấp cua sau. Trông trong hình thì cũng không có gì là dốc lắm, nhưng thực tế đi qua, thấy cua khá gắt.

[tunbo]

Tiếp theo, con đường vẫn thoai thoải dốc lên.


Cao độ 400m ở ngay sát km thứ 21

Đường tuy dốc thoai thoải lên, nhưng không như đoạn trước còn có một số khúc đường bằng, thậm chí võng xuống, đến đoạn này chỉ có dốc lên. Đường vòng vèo ôm lấy sườn núi, chạy một hồi mất cả phương hướng, lúc thấy nắng bên này, lúc thấy nắng bên kia. Đi giữa nắng chói, mà không khí rất mát mẻ, dù mới lên đến độ cao hơn 400m




Lúc đầu không để ý, đến đây, bắt đầu thấy Vespa xịt khói mù mịt. Trông thế, nhưng khói thì khói, leo vẫn leo. Vespa leo được, xe tay ga leo được, Wave tàu của ông vá xe cũng leo được. Tức là tuy dốc, tuy ngoằn ngoèo, nhưng xe nào cũng leo được tuốt


Mưa rừng làm trôi đất, thỉnh thoảng lại có chỗ taluy bị sạt lở thế này, các dầm beton trông như đồ chơi


Cao độ : đọc không ra vì hình bị rung nhòe nhoẹt



Dừng chân tại km 24 (Hòn Bà 14km) thấy con đường ẩn hiện ngoằn ngoèo phía dưới

[tunbo]

Tiếp tục leo lên dốc núi.


Cao độ 800m ở km 25 + 474


Có một đoạn dốc xuống theo triền núi. Ngay trước khi vào một cua mà đường vừa ngoằn, vừa nghiên thế này


Thỉnh thoảng cũng có đoạn cây cối quang đãng thế này


Cao độ 1000m ở km 28 + 540. Quãng đường 3km để lên 200 chiều cao --> độ dốc 6.7% - cũng không quá ghê gớm


Đi thêm chừng 3km là đến chỗ này.


Một vết sạt đất lớn ngay góc cua cùi chỏ.

Từ chỗ này lên đỉnh núi là quãng đường chừng 6.5km. Ngay khúc cùi chỏ chỗ đất lở, là bắt đầu bước vào một đoạn đường đèo cực đẹp, ngoằn ngoèo uốn lượn đan vào nhau đến hoa cả mắt nếu nhìn từ trên xuống

[tunbo]

Toàn cảnh khúc đèo đó đây (thực ra cũng mới chỉ thu được chừng 80% vào ống kính, sau khi lên gần tới đỉnh) :


Lại trở lại với góc cua có khe đất lở, bắt đầu từ chỗ đó, các cua khuỷu tay gắt và nghiêng dốc xuất hiện nối nhau liên tục


Cua tại chỗ đất lở


Cao độ 1200m ở km 31 + 372


Qua một khúc cua khuất núi, đến một khoảng trống chói chang ánh nắng chiều. Trên đường lên Hòn Bà không nhiều bướm, nhưng lại rất nhiều chuồn chuồn


Cao độ 1300m ở km 33 + 186


Phía trước là một khúc cua ngoặt chói chang nắng

[tunbo]

Có đoạn hai bên đều là vực sâu thế này


Cao độ 1400m ở km 35 + 556. Chỉ còn 100m chiều cao, và 2.5km đường đèo nữa thôi


Lại cua ngoặt


Qua rồi, nhìn lại đường bên dưới


Vào tiếp cua mới ngay


Đường phía trước ở trên cao, đường phía sau ở dưới thấp

[tunbo]

Lại cua một phát


Thấy bên trên còn cao lắm


Nhìn lại phía sau : mấy tầng đường


Lại tiếp một cua


Ngoằn ngoèo quá


Zoom lại một phát