[tunbo]

Sau khi dứt nhà Tây Sơn để lập ra triều Nguyễn, vua Gia Long đã lệnh thu thập mọi thứ khí giới bằng đồng của triều Tây Sơn, để đúc ra 9 khẩu thần công. Công việc được bắt đầu từ 31/2/1803 và hoàn thành tháng 1/1804.
Chín khẩu thần công được đặt tên theo bốn mùa : Xuân - Hạ - Thu - Đông, và theo ngũ hành : Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ. Đến năm 1916, vua Gia Long lại ra sắc phong cho cả chín khẩu thần công danh hiệu Thần Oai Vô Địch Thượng Tướng Quân.
Mỗi khẩu dài 5.1m, nặng trên dưới 10 tấn (khoảng 17.000 cân ta). Cân nặng cụ thể của từng khẩu được khắc trực tiếp lên thân súng :

• Khẩu 1 : Xuân, nặng 17.700 cân
• Khẩu 2 : Hạ, nặng 17.200 cân
• Khẩu 3 : Thu, nặng 18.400 cân
• Khẩu 4 : Ðông, nặng 17.800 cân
• Khẩu 5 : Mộc, nặng 17.000 cân
• Khẩu 6 : Hoả, nặng 17.200 cân
• Khẩu 7 : Thổ, nặng 18.800 cân
• Khẩu 8 : Kim, nặng 17.600 cân
• Khẩu 9 : Thủy, nặng 17.200 cân

Mỗi khẩu thần công được đặt trên một giá gỗ, có bánh xe bằng gỗ viền săt. Ban đầu cả chín khẩu được đặt ngay trước Hoàng thành, phía bên trái Ngọ Môn


Vị trí đặt chín khẩu thần công ngày xưa, ngay dưới chân lũy Hoàng thành, bên trái Ngọ Môn - ảnh tư liệu, sưu tầm trên Internet


Một khẩu thần công được di chuyển bằng con lăn, đòn bẩy - ảnh tư liệu, sưu tầm trên Internet

Sau, đến thời Khải Định, chín khẩu thần công được sắp xếp lại vị trí. Nhóm 4 khẩu Xuân - Hạ - Thu - Đông được xếp bên trái Ngọ Môn, gần cửa Thể Nhơn, nhóm 5 khẩu Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ được đặt bên phải Ngọ Môn, gần cửa Quảng Đức




Năm khẩu Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ được đặt ngay sau cửa Quảng Đức


Bốn khẩu Xuân - Hạ - Thu - Đông đặt ở gần cửa Thể Nhơn