Triều Nguyễn chỉ thực sự phồn thịnh nhất, có lẽ trong giai đoạn vua Minh Mạng tại vị, đến thời kỳ Tự Đức, chủ quyền quốc gia đã mất dần vào tay người Pháp.
Khi Tự Đức mất (19/7/1883), người Pháp đã xâm chiếm Nam Kỳ, và đã áp đặt được quyền kiểm soát triều đình nhà Nguyễn.
Tự Đức mất, mà không có con. Lịch sử triều Nguyễn lâm vào một gia đoạn phức tạp và rối rắm, cái ngai vàng trở nên đẫm máu, do những âm mưu sắp đặt của người Pháp, của các đại thần nắm nhiều thế lực. Đó là giai đoạn "tứ nguyệt tam vương", gồm các vua : Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc. Mà trong số đó, Dục Đức và Hiệp Hòa bị bức tử, còn Kiến Phúc chết không minh bạch, người ta có cơ sở để nghi vua Kiến Phúc cũng bị đầu độc.
Vua Dục Đức là cháu ruột Tự Đức. Do không có con, Tự Đức đã nuôi Ưng Chân (tên thật vua Dục Đức) làm con nuôi. Khi Tự Đức mất, Dục Đức đã 32 tuổi, được nối ngôi theo di chiếu. Tuy nhiên Tự Đức cũng nói về một số tật xấu của Dục Đức trong di chiếu, và vin vào cớ khi đọc di chiếu, đến đoạn nói về các tật xấu này được đọc nhỏ thoáng qua, nên chỉ sau 3 ngày ngồi trên ngai vàng (thậm chí chưa kịp đặt niên hiệu mới), Dục Đức bị Tôn Thất Thuyết và Nguễn Văn Tường phế truất và tống ngục (ngày 23/7/1883). Sau hơn 2 tháng bị giam, Dục Đức chết trong ngục ngày 6/10/1833 - sau 7 ngày không được cho ăn uống. Vì lúc nhỏ, vua được nuôi ở Dục Đức đường, nên sau này người ta gọi ông là Dục Đức.
Trụ biểu lăng Dục Đức trơ trọi giữa bãi cỏ.
__________________
Gác kiếm